Πως ο Χένρι Κίσινγκερ έγινε ο καλύτερος πράκτορας της Κίνας

 

Ξεκίνησε με τον Χένρι Κίσινγκερ. Πριν η Intel ζητήσει συγγνώμη

από την Κίνα επειδή προσπάθησε να αφαιρέσει την καταναγκαστική εργασία από τις αλυσίδες εφοδιασμού της εταιρείας τον Δεκέμβριο, πριν η Disney ευχαριστήσει ένα κινεζικό γραφείο δημόσιας ασφάλειας που συγκέντρωσε μουσουλμάνους και τους έστειλε σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, πριν ο Λεμπρόν Τζέιμς επικρίνει τον γενικό διευθυντή των Χιούστον Ρόκετς επειδή υποστήριξε τη δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ, πριν η Marriott απολύσει έναν υπάλληλο επειδή υποστήριξε το Θιβέτ, πριν ο Sheldon Adelson ασκήσει προσωπικά πιέσεις για να σκοτωθεί ένα νομοσχέδιο που καταδίκαζε την καταγραφή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Κίνας, ακόμη και πριν ο Ronald Reagan αποκαλέσει την Κίνα “λεγόμενη κομμουνιστική χώρα”, οι άνδρες των οποίων η σχέση έγινε το πρότυπο για όλα όσα ακολούθησαν κάθισαν με τον πρωθυπουργό Zhou Enlai σε έναν ξενώνα της κινεζικής κυβέρνησης τον Ιούλιο του 1971, συζητώντας για τη φιλοσοφία.

Με την κολακεία, την επιμονή και τη γοητεία του σε δεκάδες ώρες συζήτησης επί πέντε χρόνια, ο Zhou μύησε τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Henry Kissinger ως φίλο της Κίνας. Η φιλία δεν ήταν απλώς διπλωματική ή ψυχρά στρατηγική. Ο πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών Richard H. Solomon, σε μια πρώην απόρρητη μελέτη σχετικά με την κινεζική διαπραγματευτική συμπεριφορά, περιέγραψε τα απομνημονεύματα του Κίσινγκερ της εποχής ως “γεμάτα με σχεδόν γεμάτες δέος αναμνήσεις από τις προσωπικές συνοδείες, τις περίτεχνες ξεναγήσεις και τα πλούσια συμπόσια που είχαν οργανώσει σχολαστικά οι Κινέζοι οικοδεσπότες του κατά τη διάρκεια των εννέα επισκέψεών του μεταξύ 1971 και 1976”, τη χρονιά που πέθαναν ο πρόεδρος Μάο Τσετούνγκ και ο Ζου. Ήταν κατά τη διάρκεια αυτών των ετών που ο Κίσινγκερ βοήθησε να επανέλθει η απομονωμένη Κίνα στην παγκόσμια τάξη, και τότε ήταν που έγινε γνωστός ως φίλος του Ζου. Ο θαυμασμός του Κίσινγκερ συνεχίστηκε. ‘Σε περίπου 60 χρόνια δημόσιας ζωής’, γράφει ο Κίσινγκερ στο βιβλίο του “On China” του 2011, ‘δεν έχω συναντήσει καμία πιο συναρπαστική φιγούρα’ από τον Ζου.

Τα ταξίδια του Κίσινγκερ στην Κίνα στις αρχές της δεκαετίας του 1970 ήταν μνημειώδη όχι μόνο για την αποκατάσταση της σχέσης μεταξύ των δύο χωρών. Εγκαινίασαν επίσης δύο ξεχωριστά αλλά αλληλένδετα φαινόμενα που εξακολουθούν να διαμορφώνουν την Αμερική – και το Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων χωρών – μέχρι σήμερα. Το πρώτο είναι πώς το Πεκίνο χρησιμοποίησε την τακτική του Ενιαίου Μετώπου -μια λενινιστική αντίληψη για την καλλιέργεια φίλων και την αποδυνάμωση των εχθρών του κομμουνισμού- για να διαμορφώσει την αμερικανική πολιτική και τις επιχειρήσεις. Η δεύτερη είναι η άνοδος αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί διπλωματικοί σύμβουλοι – όπως οι πρώην υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Alexander Haig Jr. και Madeleine Albright, και ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Tony Blair – οι οποίοι εντάσσονται στη μακρόχρονη κινεζική παράδοση της ανταλλαγής πρόσβασης με διευκολύνσεις. Η αυξανόμενη έκθεση στην Κίνα απέφερε τεράστια οφέλη στην αμερικανική οικονομία και βοήθησε στην ενθάρρυνση εκατομμυρίων Αμερικανών να περάσουν χρόνο στην Κίνα. Αυτά είναι πολύ πραγματικά πλεονεκτήματα και δεν πρέπει να αγνοηθούν.

Ταυτόχρονα, αυτοί οι σύμβουλοι διπλωμάτες είναι σαν πράκτορες πεδίου της επιρροής του Κόμματος, ιδίως στον επιχειρηματικό κόσμο, όπου βοηθούν τις παγκόσμιες επιχειρήσεις να ανταγωνίζονται και να συμμορφώνονται με τα πρότυπα του Κόμματος, ενώ παράλληλα καθοδηγούν τις ίδιες αυτές επιχειρήσεις για το πώς να καταπνίξουν την αντι-κομματική ομιλία. Και στα χρόνια από τότε που ο Κίσινγκερ ίδρυσε τη συμβουλευτική του εταιρεία Kissinger Associates το 1982, ο Κίσινγκερ άρχισε να ανοίγει πόρτες για τις αμερικανικές εταιρείες στην Κίνα – ενώ παράλληλα αποσόβησε ενεργά την κριτική του Κόμματος μεταξύ του τεράστιου δικτύου του. Ξεκινώντας από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, ο Κίσινγκερ υιοθετούσε συχνά έναν ευλαβικό και συναισθηματικό τόνο απέναντι στην Κίνα, που δεν ταιριάζει στον ρεαλιστή του εγχειριδίου. Από την κυβέρνηση του Τζορτζ Μπους, όπου υποστήριξε μια πιο ήπια αντίδραση στη σφαγή της πλατείας Τιενανμέν τον Ιούνιο του 1989, μέχρι την κυβέρνηση Τραμπ, την οποία φέρεται να έπεισε να μην συναντηθεί με τον Δαλάι Λάμα -ο Τραμπ ήταν ο πρώτος πρόεδρος μετά τον Ρίγκαν που δεν συναντήθηκε με τον πνευματικό ηγέτη του Θιβέτ- ο Κίσινγκερ χρησιμοποίησε τη σημαντική κυβερνητική του επιρροή για να αποδυναμώσει τις πολιτικές που στόχευαν το Πεκίνο.

Ο Κίσινγκερ απέρριψε πολλαπλά αιτήματα για συνέντευξη. Ένας από τους εκπροσώπους του αρνήθηκε ότι ο Κίσινγκερ ήταν πράκτορας της κινεζικής επιρροής και χαρακτήρισε τον ισχυρισμό συκοφαντικό. Η σχέση του Κίσινγκερ με την Κίνα, είπε, “είναι στην υψηλότερη και καλύτερη παράδοση του αμερικανικού πολιτικού πνεύματος”.

Όλες οι υπηρεσίες πληροφοριών στρατολογούν ξένους πράκτορες. Αλλά η σχέση του Κόμματος με τους Αμερικανούς φίλους του, συμπεριλαμβανομένου του Κίσινγκερ, είναι διαφορετική, λόγω της επεκτατικής στάσης του Κόμματος απέναντι στην κατασκοπεία. Υπάρχουν δύο μεγάλες διαφορές μεταξύ των απόψεων της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου σχετικά με τη συλλογή πληροφοριών. Η πρώτη αφορά τη βαθιά πολιτική φύση των υπηρεσιών πληροφοριών και ασφάλειας του Κόμματος. Στις υπηρεσίες πληροφοριών της Κίνας, όπως και σε πολλούς κλάδους της κυβέρνησής της, οι πολιτικοί κομισάριοι και οι γραμματείς του κόμματος συνεργάζονται με τους πιο τεχνοκρατικούς ομολόγους τους για να διασφαλίσουν ότι η υπηρεσία και το προσωπικό της ακολουθούν τις σωστές πολιτικές γραμμές. ‘Η Λαϊκή Αστυνομία του Υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας είναι κόκκινα στρατεύματα πιστά στο Κόμμα’, δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου τον Ιανουάριο του 2021, αναφερόμενος στην εσωτερική κινεζική αστυνομία.

Ο δεύτερος είναι η εξάρτηση του Πεκίνου από ένα ευρύ φάσμα μη παραδοσιακών συμμάχων – συμπεριλαμβανομένων φοιτητών, ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών και υπαλλήλων μη κερδοσκοπικών οργανισμών, τόσο Κινέζων όσο και ξένων – για την προώθηση των στόχων της αντικατασκοπείας του. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η CIA βοήθησε στη χρηματοδότηση του λογοτεχνικού περιοδικού Encounter, το οποίο συνίδρυσε ο σημαίνων νεοσυντηρητικός Irving Kristol. Οι αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν το 2013 έδειξαν ορισμένες από τις διασυνδέσεις μεταξύ της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας και αμερικανικών εταιρειών όπως η Verizon. Στην Κίνα, οι δεσμοί αυτοί είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Το Πεκίνο εξακολουθεί να διεξάγει κανονική κατασκοπεία και εισοδιμό: διεισδύει σε εχθρικές οργανώσεις, παραβιάζει αντίπαλες κυβερνήσεις και καλλιεργεί ξένους πράκτορες – μερικές φορές στέλνοντάς τους μηνύματα στο LinkedIn. Αλλά κάνει και πολλά άλλα, επίσης.

Το 2018 το Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Κόμματος, ένας σημαντικός θεσμός που συμβάλλει στην προώθηση και την αντανάκλαση της άποψης του Κόμματος για την ιστορία, δημοσίευσε ένα δοκίμιο σχετικά με τις απόψεις του Zhou για την κατασκοπεία. Ο Zhou πίστευε ότι το Κόμμα είχε μια “αξιοσημείωτα” διαφορετική στάση απέναντι στην κατασκοπεία από εκείνη άλλων χωρών, επειδή συνέδεε την κατασκοπεία με το έργο του Ενιαίου Μετώπου. “Ο Zhou υποστήριζε να κάνει πολλούς φίλους, να χρησιμοποιεί το έργο του Ενιαίου Μετώπου για να καθοδηγεί το έργο της αντικατασκοπείας και να εντάσσει το έργο του Ενιαίου Μετώπου στο έργο της αντικατασκοπείας”, ανέφερε το δοκίμιο. Πριν διοικήσει την κινεζική κυβέρνηση ως πρωθυπουργός της, ο Zhou ίδρυσε τη μονάδα πληροφοριών του κόμματος και δημιούργησε τους πρώτους πυρήνες κατασκοπείας. Ο Zhou, με άλλα λόγια, ήταν ο πρώτος κατάσκοπος του Κόμματος. Και με αυτή την κινεζική έννοια της “κατασκοπείας”, ο Κίσινγκερ ήταν το σημαντικότερο αμερικανικό πλεονέκτημα του Ζου. Στην κινεζική ορολογία: ένας φίλος.

Τα χρονικά της κατασκοπείας είναι γεμάτα με ανθρώπους που πιθανότατα δεν είχαν ιδέα ότι τους κορόιδευαν. ‘Οποιοσδήποτε ανυποψίαστος πράκτορας είναι πιο αποτελεσματικός όταν αφήνεται στην πεποίθηση ότι κατέχει πραγματικά το ηθικό πλεονέκτημα και δεν εκπροσωπεί μια αυταρχική υπηρεσία πληροφοριών’, κατέθεσε στο Κογκρέσο τον Μάρτιο του 2017 ο Thomas Rid, καθηγητής σπουδών ασφαλείας στο King’s College του Λονδίνου. Οι καλύτεροι πράκτορες, με άλλα λόγια, είναι αυτοί που δεν γνωρίζουν ότι είναι πράκτορες.

Λόγω της αναντιστοιχίας μεταξύ της επεκτατικής αντίληψης του Κόμματος για την κατασκοπεία (που περιλαμβάνει αυτό που οι αμερικανικοί στόχοι συχνά αντιλαμβάνονται απλώς ως φιλία) και της πιο περιορισμένης δυτικής αντίληψης, οι Αμερικανοί συχνά δεν κατανοούν τη συμφωνία που κάνουν όταν “αποδέχονται” τη φιλία. Πράγματι, λίγοι φίλοι έχουν εκφράσει ποτέ δημόσια συναίσθηση του τι σημαίνει στην πραγματικότητα η φιλία: υποστήριξη όχι της Κίνας αλλά του Κόμματος. Το Κόμμα περιμένει από τους φίλους να σιωπήσουν την κριτική τους, ώστε να μην “ντροπιάσουν” ή “προσβάλουν” την Κίνα, και να επαινέσουν και να προωθήσουν τις πολιτικές του Κόμματος. ‘Το να είσαι “φίλος” της Κίνας σημαίνει ότι είσαι πολιτικά εναρμονισμένος με το Κομμουνιστικό Κόμμα’, δήλωσε ο επί μακρόν μελετητής της Κίνας Perry Link, ‘είτε το ξέρεις είτε όχι’.

Ο Κίσινγκερ είναι ένας από τους πιο λαμπρούς στοχαστές του εικοστού αιώνα και έχει μεγαλύτερη εμπειρία στις συναλλαγές με το Κόμμα από οποιονδήποτε Αμερικανό, ζωντανό ή νεκρό. Γιατί να μην πάρουμε αυτά που είπε για την Κίνα τοις μετρητοίς; Με άλλα λόγια, γιατί να μην υποθέσουμε ότι τα λόγια και οι πράξεις του Κίσινγκερ αντανακλούν τη νοημοσύνη και την εμπειρία του; Για να απαντήσουμε σε αυτό, είναι χρήσιμο να παραθέσουμε μερικά λόγια από τους συγχρόνους του Κίσινγκερ σχετικά με τον χαρακτήρα του. Ένας άνθρωπος τόσο ισχυρός όσο ο Κίσινγκερ θα δημιουργεί πάντα εχθρούς. Αλλά ο Κίσινγκερ υποκίνησε ένα εκπληκτικό ποσό βρισιάς, ιδίως από εκείνους που συνεργάστηκαν άμεσα μαζί του. “Θαυμάζω τον Χένρι”, δήλωσε ο Richard V. Allen, ο οποίος διετέλεσε ο πρώτος σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Ρόναλντ Ρίγκαν. ‘Αυτό που τον προβληματίζει είναι γιατί πρέπει να είναι τόσο ύπουλος και χειριστικός – είναι τόσο λαμπρός, εργάζεται τόσο σκληρά. Βλέπει τις διασυνδέσεις πριν από όλους τους άλλους. Θα μπορούσε να φτάσει εξίσου ψηλά αν έπαιζε το παιχνίδι του τίμια.. Αλλά για κάποιο λόγο, δεν μπορεί να παίξει τίμια. Πρέπει να χειραγωγεί. Σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε τον Ιανουάριο του 1989 με τον σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο Τζορτζ Μπους τον ευχαρίστησε για τη συνάντηση με τον Κίσινγκερ και είπε ότι ανυπομονούσε για την ενημέρωση σχετικά με τη συνάντηση. Όμως “δεν θα πίστευαν απαραίτητα τα πάντα, επειδή, τελικά, επρόκειτο για τον Χένρι Κίσινγκερ”, είπε ο Μπους, σύμφωνα με ένα αντίγραφο της συνάντησης.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετούς βασιλείας του ως αναμφισβήτητα ο διασημότερος εν ζωή πολιτικός άνδρας του κόσμου, ο Χένρι Κίσινγκερ έχει χαρακτηριστεί με πολλά ονόματα. Ο γερουσιαστής Τζον Μακέιν τον αποκάλεσε το πιο σεβαστό άτομο στον κόσμο. Ο μυθιστοριογράφος Joseph Heller τον αποκάλεσε “απεχθή βλάκα που έκανε ευχαρίστως πόλεμο”. Ο Σι Τζινπίνγκ τον αποκαλεί “παλιό φίλο του κινεζικού λαού”. Αλλά ο πιο ακριβής τρόπος για να περιγράψει κανείς τον Κίσινγκερ, από τη στιγμή που ξεκίνησε την εταιρεία συμβούλων του το 1982 μέχρι σήμερα, είναι ως πράκτορας της κινεζικής επιρροής. Μπορεί να είναι ένας από τους πιο λαμπρούς Αμερικανούς του εικοστού αιώνα -και πρώην πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών ο ίδιος- αλλά θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικός.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΠΗΓΗ 

ΠΗΓΗ