Όταν τα ζώα μας θεραπεύουν

Μία εναλλακτική, συμπληρωματική μέθοδος θεραπείας, η «pet therapy» ή αλλιώς θεραπεία με τη βοήθεια των ζώων, κερδίζει έδαφος στη χώρα μας, αν και δεν έχει ενταχθεί ακόμα σε κάποιο επίσημο θεραπευτικό πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας, σε αντίθεση με χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής.

Κάθε είδους ζώο, που είναι φιλικό προς τον άνθρωπο, για παράδειγμα σκυλιά, γάτες, ωδικά πουλιά, κουνελάκια, ψάρια, χελώνες, ινδικά χοιρίδια, άλογα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για «pet therapy». Τελευταία, μάλιστα, στο εξωτερικό άρχισαν να χρησιμοποιούνται δελφίνια, αλλά και αγροτικά ζώα, όπως μικρά γουρουνάκια.

Αυτή η μορφή θεραπείας, σύμφωνα με επιστημονικές ανακοινώσεις, ενδείκνυται για άτομα με νοητικά προβλήματα (π.χ. αυτισμό, σύνδρομο DOWN), Alzheimer, άνοια. Ενώ είναι κατάλληλη και για ασθενείς που πάσχουν από ψυχολογικά ή ψυχιατρικά προβλήματα, καθώς και για όσους έχουν AIDS ή κατάθλιψη.

Ένα κουνελάκι «θεραπεύει» καρκινοπαθή παιδιά

Το πρώτο ζωάκι που κατάφερε να «μπει» σε ελληνικό νοσοκομείο σαν «θεραπευτής» είναι ένα εκπαιδευμένο κουνελάκι, ο Χνούδος. Το ζωάκι αυτό «μπήκε» πριν από τρία χρόνια στο ογκολογικό τμήμα παίδων του νοσοκομείου «Αγλαΐα Κυριακού», στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας της κτηνίατρου, Κατερίνας Λουκάκη, η οποία εκπονεί διδακτορική διατριβή, με θέμα τη θεραπεία με την υποστήριξη ζώων.

«Τα καρκινοπαθή παιδιά δεν επιτρέπεται να αγγίζουν το Χνούδο, μπορούν όμως να τον βλέπουν, να του μιλούν, να του λένε τραγουδάκια, να το ζωγραφίζουν κι έτσι να βελτιώνεται η ψυχολογία τους. Υπάρχει ενδιαφέρον για το πρόγραμμα αυτό και μακάρι να μπορούσε να συνεχιστεί μετά την ολοκλήρωση της διατριβής μου. Για να γίνει, όμως, αυτό θα πρέπει να βρεθούν κονδύλια και να ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας» αναφέρει η κα Λουκάκη.

Αλλά ο Χνούδος δεν πηγαίνει μόνο στο νοσοκομεία, αλλά «φοιτά» και στον παιδικό σταθμό του Δήμου Ηλιούπολης, όπου, όπως αναφέρει η κα Λουκάκη, «παίζει» με τα παιδιά κι έτσι τα βοηθά να προσαρμοστούν στο σχολείο.

Η ιπποθεραπεία στην Ελλάδα

Η ιπποθεραπεία είναι η πρώτη μορφή θεραπείας με ζώα που άρχισε να εφαρμόζεται άτυπα στην Ελλάδα το 1983, δηλαδή από τότε που ξεκίνησε η λειτουργία του Συνδέσμου Θεραπευτικής Ιππασίας. Το 2004, ο σύνδεσμος ανέπτυξε το Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας στο Γουδί, με τη βοήθεια του Υπουργείου Άμυνας και του Δήμου Αθηναίων.

«Στα 27 χρόνια εφαρμογής της θεραπευτικής ιππασίας, παρακολούθησαν τα θεραπευτικά προγράμματα περισσότερα από 1.000 άτομα. Τα τελευταία 4-5 χρόνια έρχονται 100 άτομα ετησίως» αναφέρει η πρόεδρος του Συνδέσμου Θεραπευτικής Ιππασίας Ελλάδας, Δήμητρα Καρουζάκη.

Η θεραπευτική ιππασία ενδείκνυται για κάθε ηλικίας άτομα με κινητικά νοητικά και συναισθηματικά προβλήματα, όπως εγκεφαλικά, ημιπληγίες, εγκεφαλική παράλυση, αυτισμό, ψυχολογικά και ψυχιατρικά νοσήματα, σύνδρομο DOWN, δυσλεξία κ.λπ..

Η κα Καρουζάκη αναφέρει χαρακτηριστικά την περίπτωση νεαρού φοιτητή με εγκεφαλική παράλυση, ο οποίος ξεκίνησε τη θεραπευτική ιππασία πριν από 12 χρόνια και ο οποίος, σήμερα, μπορεί να τρέχει με το άλογο το, καθώς και να πηγαίνει μόνος του στις συνεδρίες ιπποθεραπείας, χρησιμοποιώντας μόνο τις πατερίτσες του.

«Το Κέντρο διαθέτει 9 άλογα, ενώ οι ασθενείς κάνουν μία συνεδρία, διάρκειας 30 λεπτών, μία φορά την εβδομάδα. Υπάρχει ρεύμα στη θεραπεία με ζώα. Έρχονται άτομα από το εξωτερικό που έχουν εκπαιδευτεί σε θεραπείες με δελφίνια, άλογα κ.λπ.. Η θεραπεία με ζώα κερδίζει έδαφος, καθώς υπάρχουν αρκετοί εκπαιδευμένοι ιδιώτες θεραπευτές που τη χρησιμοποιούν.

Επιθυμία μας είναι να ενταχθεί η θεραπεία με άλογα σε κάποιο πρόγραμμα του Υπουργείου Υγείας. Για να πείσουμε τις Αρχές για την αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής ιππασίας, διοργανώνουμε το 2012 στην Ελλάδα το Παγκόσμιο Συνέδριο Θεραπευτικής Ιππασίας» προσθέτει η κα Καρουζάκη.

Στη Βόρεια Ελλάδα λειτουργεί από το 2007 ένα Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας στο Νέο Σκοπό Σερρών. «Το 2007, εξυπηρετούσε μόνο 4 άτομα, με νοητικά ή κινητικά προβλήματα, σήμερα όμως έχει φτάσει να εξυπηρετεί 14-17 άτομα την εβδομαδιαίως από όλη τη Βόρεια Ελλάδα» ανέφερε η υπεύθυνη του Κέντρου, Μαρία Λίγκα.

Το Κέντρο Θεραπευτικής Ιππασίας των Σερρών διαθέτει κλειστό στίβο, προκειμένου να γίνονται οι θεραπείες, ακόμη και όταν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι καλές και, όπως ανέφερε η κα Λίγκα, χρειάζεται η συνδρομή χορηγών για να καλυφτούν τα έξοδα της λειτουργίας του.

Σκυλιά θεραπευτές

Η SAPT Hellas, μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που λειτουργεί από το 2005 στην Αθήνα και χρηματοδοτείται από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, χρησιμοποιεί σκυλιά ως θεραπευτές επαφής σε παιδιά και ενήλικες που έχουν νοητικά προβλήματα. Η SAPT Hellas διαθέτει 10 σκύλους, πρώην αδέσποτους, που υιοθετήθηκαν και εκπαιδεύτηκαν από ισάριθμους κηδεμόνες, καθώς και από δύο άτομα γενικής υποστήριξης.

«Επισκεπτόμαστε εθελοντικά και απολύτως δωρεάν ειδικά σχολεία, ιδρύματα, συλλόγους, στέγες και ξενώνες φιλοξενίας και βέβαια, το προφορικό μέρος της παρουσίασης μας προσαρμόζεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών ή τροφίμων, επισημαίνει η υπεύθυνη προγραμμάτων της SAPT Hellas, Χριστίνα Οικονόμου.

Παράλληλα, αναφέρει ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον τα προγράμματα της SAPT Hellas. «Το 2005, οι επισκέψεις μας στα ειδικά σχολεία και ιδρύματα ήταν ελάχιστες, τώρα έχουμε ”κλείσει” επισκέψεις μέχρι τον Ιούνιο του 2011», λέει η κα Οικονόμου.

Λιγότερα προβλήματα υγείας σε ηλικιωμένους ιδιοκτήτες ζώων

«Λιγότερο στρες και λιγότερα προβλήματα υγείας αντιμετωπίζουν τα άτομα 3ης ηλικίας που έχουν ζώα. Τα αποτελέσματα ερευνών έχουν δείξει την ευεργετική επίδραση που έχει φροντίδα των ζώων στους ηλικιωμένους» αναφέρει, επικαλούμενη αποτελέσματα ερευνών, η κοινωνική λειτουργός Ξανθή Θεοδωρακοπούλου, η οποία έχει εκπονήσει διατριβή με θέμα το «pet therapy».

Συγκεκριμένα, μελέτη των Dembicki και Anderson έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι ιδιοκτήτες σκύλων περπατούσαν μεγαλύτερες αποστάσεις σε σχέση με συνομήλικούς τους που δεν είχαν σκυλιά, με αποτέλεσμα να έχουν χαμηλότερα επίπεδα τριγλυκεριδίων.

Μελέτη του Spiegel σχετικά με ενήλικες που είχαν κατοικίδια κατέδειξε μείωση των μικροπροβλημάτων υγείας μετά την απόκτηση κατοικιδίου.

 zougla.gr