Από πού βγήκε η φράση "πήραν τα μυαλά του αέρα"
Στις μέρες μας όταν λέμε την φράση «πήραν τα μυαλά του αέρα», εννοούμε
ότι κάποιος με αυτά που λέει υπερβάλλει χωρίς λόγο, είναι αλαζονικός,
υπερόπτης, καβαλημένο καλάμι. Η σιγουριά του είναι απερίσκεπτα μεγάλη
και συνήθως δεν ακούει τα λόγια και τις συμβουλές των
γύρω του, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές οι αποφάσεις που παίρνει
να αποβαίνουν μοιραίες για τον ίδιο. Ωστόσο, η κυριολεκτική σημασία της
έκφρασης «πήραν τα μυαλά του αέρα» προέρχεται από τα βυζαντινά χρόνια
και σήμαινε κάτι εντελώς διαφορετικό. Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία
αντιμετώπιζε δυσκολίες στην προσπάθεια να αναχαιτίσει τους εχθρούς που
πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη και άλλα εδάφη της αχανούς έκτασής
της. Εκείνη την περίοδο, οι βυζαντινοί χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά το
πιο αποτελεσματικό όπλο τους, το «υγρό πυρ». Το «υγρό πυρ» ήταν μια
ρευστή εύφλεκτη ουσία. Η φωτιά που προκαλούσε δεν έσβηνε στο νερό και
αυτό ήταν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα.
Στις μάχες εναντίον των Αράβων και άλλων εχθρών, οι Βυζαντινοί βασίζονταν στο «υγρό πυρ» για την επικράτησή τους. Αν και συνήθως γέμιζαν το υγρό σε μικρά βαζάκια που τα χρησιμοποιούσαν έπειτα σαν χειροβομβίδες, στις ναυμαχίες, ο τρόπος εκτόξευσης του «υγρού πυρός» ήταν διαφορετικός. Στην πλώρη των πλοίων υπήρχε μια προτομή άγριου ζώου, συνήθως λιονταριού. Μέσα από το στόμα του λιονταριού οι Βυζαντινοί εκσφενδόνιζαν το «υγρό πυρ». Ο μηχανισμός ήταν λίγο περίπλοκος.
Το στόμα του θηρίου ήταν πάντα ανοιχτό και η περιοχή του κρανίου έπρεπε να είναι άδεια για να χωράει το «υγρό πυρ». Αφού οι Βυζαντινοί τοποθετούσαν στα αμπάρια του πλοίου το αεροστεγές καζάνι με το «υγρό πυρ», με δύο σωλήνες συνέδεαν το καζάνι με το κεφάλι του λιονταριού. Με μία αντλία που λειτουργούσε χειροκίνητα, το κεφάλι του λιονταριού γέμιζε αέρα. Με τη χρήση του ενός σωλήνα ο αέρας μεταφερόταν στο καζάνι. Η απότομη αλλαγή της ατμοσφαιρικής πίεσης στο καζάνι είχε ως αποτέλεσμα το «υγρό πυρ» να μεταφέρεται με δύναμη από τον άλλον σωλήνα, στο κούφιο κεφάλι του λιονταριού. Η συνέχεια γνωστή. Το «υγρό πυρ» εκτοξευόταν με ορμή και κατάκαιγε ό,τι βρισκόταν στο πέρασμα του.
Ο αέρας που βρισκόταν στο κεφάλι του λιονταριού ήταν απαραίτητος για την επιτυχή εκτόξευση του «υγρού πυρός». Αργότερα το «κεφάλι» άλλαξε με τη λέξη «μυαλό» και σήμερα η φράση «πήραν τα μυαλά του αέρα» αν και είναι δόκιμη έχει τελείως διαφορετική σημασία από τη σημασία που είχε στο Βυζάντιο.
Στις μάχες εναντίον των Αράβων και άλλων εχθρών, οι Βυζαντινοί βασίζονταν στο «υγρό πυρ» για την επικράτησή τους. Αν και συνήθως γέμιζαν το υγρό σε μικρά βαζάκια που τα χρησιμοποιούσαν έπειτα σαν χειροβομβίδες, στις ναυμαχίες, ο τρόπος εκτόξευσης του «υγρού πυρός» ήταν διαφορετικός. Στην πλώρη των πλοίων υπήρχε μια προτομή άγριου ζώου, συνήθως λιονταριού. Μέσα από το στόμα του λιονταριού οι Βυζαντινοί εκσφενδόνιζαν το «υγρό πυρ». Ο μηχανισμός ήταν λίγο περίπλοκος.
Το στόμα του θηρίου ήταν πάντα ανοιχτό και η περιοχή του κρανίου έπρεπε να είναι άδεια για να χωράει το «υγρό πυρ». Αφού οι Βυζαντινοί τοποθετούσαν στα αμπάρια του πλοίου το αεροστεγές καζάνι με το «υγρό πυρ», με δύο σωλήνες συνέδεαν το καζάνι με το κεφάλι του λιονταριού. Με μία αντλία που λειτουργούσε χειροκίνητα, το κεφάλι του λιονταριού γέμιζε αέρα. Με τη χρήση του ενός σωλήνα ο αέρας μεταφερόταν στο καζάνι. Η απότομη αλλαγή της ατμοσφαιρικής πίεσης στο καζάνι είχε ως αποτέλεσμα το «υγρό πυρ» να μεταφέρεται με δύναμη από τον άλλον σωλήνα, στο κούφιο κεφάλι του λιονταριού. Η συνέχεια γνωστή. Το «υγρό πυρ» εκτοξευόταν με ορμή και κατάκαιγε ό,τι βρισκόταν στο πέρασμα του.
Ο αέρας που βρισκόταν στο κεφάλι του λιονταριού ήταν απαραίτητος για την επιτυχή εκτόξευση του «υγρού πυρός». Αργότερα το «κεφάλι» άλλαξε με τη λέξη «μυαλό» και σήμερα η φράση «πήραν τα μυαλά του αέρα» αν και είναι δόκιμη έχει τελείως διαφορετική σημασία από τη σημασία που είχε στο Βυζάντιο.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου