Αποκαλυπτική έκθεση – Η «γύμνια» της ελληνικής εκπαίδευσης

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στην «Εκθεση παρακολούθησης της εκπαίδευσης και της κατάρτισης του 2016» της Κομισιόν για την κατάσταση της παιδείας στην
Ελλάδα..

Στην έκθεση αποτυπώνεται το πόσα βήματα πίσω έχουν γίνει με την κατάσταση να χειροτερεύει λόγω και της οικονομικής κρίσης. Ο αριθμός των γεννήσεων μειώνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια: από 118.000 το 2008, μειώθηκε σε 92.000 το 2014, πτώση 22%.
Έτσι, λόγω της υπογεννητικότητας, αναμένεται και δραματική συρρίκνωση κατά 25% του μαθητικού πληθυσμού της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης τα επόμενα έξι χρόνια, την ίδια στιγμή που η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε χώρα μετανάστευσης χάνοντας κυρίως νέους υψηλού μορφωτικού επιπέδου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από την ελληνική κυβέρνηση την επανεκκίνηση των μεταρρυθμίσεων στις τρεις εκπαιδευτικές βαθμίδες, καθώς τα προηγούμενα χρόνια κάποιες «πάγωσαν» ή άλλες απέτυχαν λόγω πολιτικής ατολμίας. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και η αναδιάταξη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με συγχωνεύσεις και καταργήσεις ΑΕΙ/ΤΕΙ. Μεταρρυθμίσεις για τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ, πριν αναλάβει την κυβέρνηση, αντιδρούσε.
Aξιολόγηση εκπαιδευτικών
Σύμφωνα με την Καθημερινή, δρομολογείται η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, που σταμάτησε το 2013. Η έκθεση είναι «καταπέλτης» για τις κυβερνήσεις και τους υπουργούς Παιδείας της τελευταίας τριετίας και αναφέρει χαρακτηριστικά ότι:
• Κακώς έχει σταματήσει η αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών. «Δεδομένης της θετικής επίδρασης που μπορούν να έχουν η αυτονομία και η λογοδοσία στις εκπαιδευτικές επιδόσεις, θεωρείται ανησυχητικό ότι έχουν ανασταλεί οι διαδικασίες για την αξιολόγηση (αυτοαξιολόγηση για τα σχολεία και ατομική αξιολόγηση εκπαιδευτικών), ακόμη και στην ιδιωτική εκπαίδευση».
• Ο νέος τύπος ολοήμερων σχολείων, που εφαρμόστηκε πρώτη φορά φέτος, αποτελεί υποβάθμιση. «Εφαρμόζεται σε μεγαλύτερο αριθμό σχολείων, στην πραγματικότητα ωστόσο πρόκειται για λιγότερο φιλόδοξη εκδοχή του νέου ολοήμερου σχολείου που προβλεπόταν παλαιότερα. Ο νόμος δεν προβλέπει την οργάνωση ολοκληρωμένων απογευματινών δραστηριοτήτων μετά τη λήξη της πρωινής ζώνης, όπως είχε προβλεφθεί αρχικά».
• Οι νέοι πάσχουν σε δεξιότητες όπως ανάγνωση και μαθηματικά. «Οι επιδόσεις τους είναι απογοητευτικές, όπως αποτυπώνονται στους διεθνείς διαγωνισμούς PISA». Επίσης, η Ελλάδα κατατάσσεται 26η στο σύνολο των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε. στον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας για το 2016 και η συμμετοχή των ενηλίκων στην εκπαίδευση ανήλθε σε 5,7% το 2015, απέχοντας πολύ από τον μέσο όρο 10,7% της Ε.Ε.
• Οι εκπαιδευτικοί είναι γηρασμένοι και κακοπληρωμένοι. «Οι μισοί (49%) στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση είναι άνω των 50 ετών, ενώ λιγότεροι από το 1% είναι κάτω των 30. Στη δευτεροβάθμια, το 39% έχει ηλικία από 40 έως 49 ετών. Οι μισθοί είναι χαμηλότεροι σε πραγματικούς όρους από ό,τι σε πολλές άλλες χώρες του ΟΟΣΑ και μέχρι το τέλος του 2017 θα παραμείνουν αμετάβλητοι με σκοπό την εξοικονόμηση δαπανών.
• Το σχέδιο αναδιάρθρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης απέτυχε, αφού στην πράξη δεν οδήγησε στον αναμενόμενο οικονομικό εξορθολογισμό.
• Περιορίστηκε σημαντικά η αυτονομία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ υποβαθμίστηκε ο ρόλος των Συμβουλίων.
• Οι δαπάνες της γενικής κυβέρνησης για την εκπαίδευση ανήλθαν στο 4,4% του ΑΕΠ το 2014, έναντι 4,9% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Ευτυχώς που το ποσοστό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου μειώθηκε από 9% το 2014 σε 7,9% το 2015, πολύ κάτω από τον μέσο όρο του 11% της Ε.Ε. των «28» το 2015, για να υπάρχει μία θετική νότα.
Αναλφάβητοι τεχνολογικά
Η Ελλάδα κατατάσσεται 26η στο σύνολο των 28 κρατών- μελών της Ε.Ε. στον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας για το 2016. Δεδομένου ότι ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ταλαντούχων, καταρτισμένων ατόμων μεταναστεύουν στο εξωτερικό για να αναζητήσουν καλύτερες μισθολογικές απολαβές ή καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας, οι ελληνικές επιχειρήσεις του τομέα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό με τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες. Το ποσοστό των πτυχιούχων στους κλάδους των φυσικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών αυξάνεται, δημιουργώντας έτσι τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάδειξη νέων επαγγελμάτων.
Ελλιπής οργανωτική απόδοση σε ΑΕΙ, ΤΕΙ
Η ελληνική τριτοβάθμια εκπαίδευση κινείται με την… όπισθεν. Συγκεκριμένα, όπως λέει η έκθεση της Ε.Ε., με νομοθετική πράξη που θεσπίστηκε τον Οκτώβριο του 2015 άλλαξε ο τρόπος εκλογής πρυτάνεων και κοσμητόρων, με αποτέλεσμα να περιοριστεί σημαντικά η αυτονομία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επίσης, ο ρόλος των πανεπιστημιακών συμβουλίων υποβαθμίστηκε και τα κριτήρια εκλογιμότητας έγιναν περισσότερο αυστηρά.
Το ποσοστό ολοκλήρωσης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα είναι αρκετά υψηλό, καθώς ήταν 40,4% το 2015, υπερβαίνοντας ελαφρά τον μέσο όρο της Ε.Ε. (38,7 %). Ωστόσο, οι μεγάλες διαφορές μεταξύ των φύλων δεν έχουν εξαλειφθεί, δεδομένου ότι το 2015 οι γυναίκες εμφάνισαν καλύτερες επιδόσεις από τους άνδρες κατά 10,2 ποσοστιαίες μονάδες. Από την άλλη, πρόβλημα για τους Ευρωπαίους αποτελεί και η ύπαρξη «αιώνιων» φοιτητών. «Οι σπουδαστές δεν διαγράφονται πλέον αυτόματα από τα πανεπιστημιακά μητρώα αν δεν καταφέρουν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους εντός της κανονικής περιόδου σπουδών. Η αλλαγή αυτή ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα αύξηση της μέσης διάρκειας σπουδών, η οποία είναι ήδη αρκετά υψηλή», παρατηρεί η έκθεση.
Τέλος, και λόγω της οικονομικής κρίσης, το ποσοστό απασχόλησης των πρόσφατα αποφοιτησάντων από την τριτοβάθμια εκπαίδευση παρέμεινε πολύ χαμηλό (49,9% το 2015 έναντι 81,9% του ευρωπαϊκού μέσου όρου).






ΠΗΓΗ