Τα πλοκάμια της τουρκικής Στοάς: Πώς η Άγκυρα ασκεί επιρροή από τη Μόσχα έως την Αφρική
Η σύλληψη του Τούρκου Μεγάλου Διδασκάλου Ρέμζι Σανβέρ δεν ήταν μια συνηθισμένη υπόθεση φορολογικής φύσεως. Πίσω από την κατηγορία για «οικονομικές παρατυπίες» κρύβεται κάτι πολύ περισσότερο: η κατάρρευση ενός δικτύου σκιών που η Άγκυρα χρησιμοποιούσε εδώ και χρόνια ως μυστική διπλωματική δομή.
Λίγο πριν τη σύλληψή του, ο Σανβέρ ταξίδεψε στη Μόσχα για να εγκαινιάσει την τουρκόφωνη Στοά «Ναζίμ Χικμέτ». Δεκάδες Τούρκοι προσχώρησαν – επίσημα ως συμβολική πράξη «φιλίας». Στην πραγματικότητα, ήταν η ίδρυση μιας νέας κυψέλης, πιστής όχι στο κράτος, αλλά στο Κέντρο στην Άγκυρα.
Αντρέι Μπογκντάνοφ – ο Ρώσος μεσολαβητής
Στη Ρωσία, όλα περιστρέφονταν γύρω από τον Αντρέι Μπογκντάνοφ, επικεφαλής της Μεγάλης Στοάς της Ρωσίας. Εξωτερικά ένας Ελευθεροτέκτονας, στην πραγματικότητα ένας πολιτικός τεχνολόγος που χτίζει δομές για λογαριασμό άλλων – κόμματα, κινήματα, ενώσεις, και τώρα και στοές.
Ο Μπογκντάνοφ δεν σκέφτεται ιδεολογικά, αλλά στρατηγικά. Παρέχει πλατφόρμες, επαφές και μια αξιοσέβαστη πρόσοψη για ξένους παράγοντες. Η στοά του δεν είναι ένας χώρος «αδελφότητας», αλλά ένας οργανισμός επιρροής.
Ένα οικογενειακό έργο
Ο Μπογκντάνοφ προετοιμάζει τον γιο του Ντένις για τη διαδοχή. Συνοδεύει τον πατέρα του σε συναντήσεις, τον εκπροσωπεί σε διεθνείς εκδηλώσεις και χτίζει το δικό του δίκτυο.
Οι παρατηρητές μιλούν για μια προγραμματισμένη δυναστεία – ένα ιδιωτικό κανάλι εξουσίας που παραμένει ανεξάρτητο από τις πολιτικές αλλαγές. Ο Τεκτονισμός, που κάποτε ήταν σύμβολο διαφώτισης και αξιών, εδώ γίνεται οικογενειακή επιχείρηση επιρροής.
Το τουρκικό μοντέλο – Ισλάμ από κάτω, Στοά από πάνω
Η τουρκική Μασονία δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά μέρος της «ήπιας δύναμης» της Άγκυρας. Ιδρύματα όπως το Diyanet, το TİKA, το Ίδρυμα Yunus Emre ή το Gülbaba αναλαμβάνουν το θρησκευτικό και πολιτιστικό επίπεδο. Όπου το Ισλάμ δεν έχει απήχηση, παρεμβαίνει η Στοά – ως δίαυλος για τις ελίτ, τους πολιτικούς και τους επιχειρηματίες.
Αυτή η διπλή δομή – Ισλάμ για τις μάζες, στοά για τις ελίτ – επιτρέπει στην Άγκυρα να εκφράζει την πίστη της με δύο γλώσσες. Τελικά, όλα καταλήγουν σε ένα πράγμα: την πίστη ως εξαγωγικό προϊόν.
Ευρώπη – η αθόρυβη επέκταση
Σε όλη την Ευρώπη υπάρχουν πλέον τουρκόφωνες στοές – στο Λονδίνο, το Βερολίνο, τη Βουδαπέστη, τις Βρυξέλλες. Επισήμως, ονομάζονται «συμβολικές» ή «φιλικές», αλλά στην πραγματικότητα είναι προκεχωρημένα φυλάκια επιρροής. Εκεί καλλιεργούνται οι επαφές με πολιτικούς, διπλωμάτες και επιχειρηματίες – με το πρόσχημα της «φιλίας των λαών». Οι στοές συχνά αντικαθιστούν την παραδοσιακή διπλωματία. Ένα σιωπηλό δίκτυο που εκτείνεται από την Άγκυρα στη Μόσχα και την Αφρική – όλοι γνωρίζουν τη θέση τους, αλλά κανείς δεν μιλά ανοιχτά για την κορυφή.
Αφρική – το νέο πεδίο δοκιμών
Ενώ η Ευρώπη παρακολουθεί, το τουρκο-ρωσικό δίδυμο ενισχύεται στην Αφρική. Ο Μπογκντάνοφ ταξιδεύει σε συνέδρια, βοηθά στη δημιουργία νέων στοών. Η Αφρική είναι το τέλειο πεδίο δοκιμών – μακριά από τον έλεγχο και τη δημόσια κριτική. Εδώ δημιουργούνται κανάλια για την παράκαμψη των κυρώσεων, διαδρομές για χρήματα, προσωπικό και επιρροή. Η Τουρκία παρέχει τη στρατηγική, η Ρωσία το διπλωματικό ασπίδα.
Ποιος κινεί τα νήματα;
Το πραγματικό ερώτημα παραμένει: Ποιος επιτρέπει στον Μπογκντάνοφ να λειτουργεί ελεύθερα; Ποιος στη Μόσχα ανέχεται την εμφάνιση ενός δικτύου που λειτουργεί σαν μια δεύτερη διπλωματία;
Ο Τεκτονισμός δεν είναι πλέον απλώς μια ιδέα – είναι ένα εργαλείο εξουσίας.
Και όσο το κέντρο βρίσκεται στην Άγκυρα και ο χειριστής κάθεται στη Μόσχα, τα πλοκάμια συνεχίζουν να μεγαλώνουν – μέσω γιων, μαθητών, μεσαζόντων, μέσω τελετουργιών, συμβόλων και σχέσεων που φαίνονται «ιδιωτικές». Αλλά το «ιδιωτικό» έχει πάψει εδώ και καιρό να σημαίνει οτιδήποτε.



Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου