Γιατί η Τράπεζα της Ρωσίας θα τυπώσει 1 τρισ. ρούβλια

Τον Δεκέμβριο η Ρωσία θα τυπώσει νομίσματα ύψους 1 τρισ. ρουβλίων (15 δισ. δολάρια). Ποια προβλήματα θέλει να επιλύσει με αυτό τον τρόπο;
Την επικείμενη έκδοση ενός τρισ. ρουβλίων (15 δισ. δολάρια) σε μετρητά, ανακοίνωσε ο Α΄ αντιπρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, Γκεόργκι Λουντόβσκι, μιλώντας στις 12 Νοεμβρίου στην «Εβδομάδα οικονομικής παιδείας» στη Σεβαστούπολη της Κριμαίας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ), την 1η Οκτωβρίου ο όγκος των μετρητών στη Ρωσία ξεπερνούσε
τα 7,7 τρισ. ρούβλια (115,7 δισ. δολ.).
Η επικεφαλής της Τράπεζας της Ρωσίας, Ελβίρα Ναμπιούλινα, εξήγησε ότι η απόφαση συνδέεται με τη συνήθη εποχιακή ζήτηση μετρητών, που είναι χαρακτηριστική για το τέλος του έτους. Σύμφωνα με τη στατιστική της ΚΤ, ο όγκος των μετρητών αυξάνεται κάθε χρόνο το Δεκέμβριο, ενώ με την αρχή του νέου έτους αρχίζει ξανά την πτωτική τάση. Το Δεκέμβριο του 2014 ο όγκος των μετρητών αυξήθηκε κατά 914 τρισ. ρούβλια (13,7 δισ. δολ.) φτάνοντας τα 8,8 τρισ. ρούβλια (132 δισ. δολ.), ενώ τον Ιανουάριο του 2015 είχε μειωθεί ήδη ως τα 7,7 τρισ. ρούβλια (115,7 δισ. δολ.).
Ο οικονομολόγος της επενδυτικής εταιρίας BKS, Βλαντίμιρ Τιχομίροφ, ερμηνεύει την αύξηση των μετρητών με την αύξηση των δαπανών του προϋπολογισμού, αναφέροντας συγκεκριμένα ότι συνήθως το Δεκέμβριο δαπανάται έως ένα 40% του προϋπολογισμού. Επίσης, οι πολίτες ενόψει των εορτών αρχίζουν να κάνουν περισσότερες αναλήψεις από τους λογαριασμούς.
Ο Σεργκέι Γκριγκοριάν, επικεφαλής του τμήματος αναλύσεων της Ένωσης Ρωσικών Τραπεζών, εξηγεί ότι η περαιτέρω μείωση του όγκου των ρουβλίων μπορεί να οφείλεται στην εκροή κεφαλαίων, τη μετατροπή ρουβλίων σε ξένο νόμισμα, τις καταθέσεις σε λογαριασμούς. Σύμφωνα με την Ελβίρα Ναμπιούλινα, η έκδοση χρήματος «δεν θα επιδράσει υπό οιονδήποτε τρόπο» στους νομισματικούς συντελεστές, ενώ η Τράπεζα της Ρωσίας σκοπεύει να λάβει υπόψη τις παραμέτρους της ζήτησης χρημάτων σε μετρητά. Νωρίτερα, η υπηρεσία Τύπου της ΚΤ είχε αναφέρει ότι «δεν γίνεται λόγος για αύξηση της προσφοράς χρημάτων» (της συνολικής ποσότητας του χρήματος στην οικονομία της χώρας, σε μετρητή ή όχι μορφή).
Ωστόσο, οι ειδικοί που ρωτήθηκαν από τη RBTH θεωρούν πως αυτό είναι αδύνατο. Σύμφωνα με τον Σεργκέι Γκριγκοριάν, το να τυπώσεις επιπλέον χρήματα και να τα κυκλοφορήσεις, χωρίς ταυτόχρονα να αυξήσεις την ποσότητα του χρήματος, είναι δυνατό μόνο αν αποσύρεις ένα τμήμα των νομισμάτων, για παράδειγμα παλιών. Στην ανακοίνωση όμως της ΚΤ δεν αναφέρεται κάτι τέτοιο. Ο διευθυντής του Τραπεζικού Ινστιτούτου της Ανώτατης Οικονομικής Σχολής, Βασίλι Σολοντκόφ, είπε ότι πρόκειται πιθανόν για την αντικατάσταση 1 τρισ. ηλεκτρονικών χρημάτων σε μετρητά. Πάντως ο Γκριγκοριάν σημειώνει ότι η αύξηση της ποσότητας χρήματος θα μπορούσε να είναι ωφέλιμη, καθώς «όσο περισσότερα είναι τα χρήματα, τόσο ισχυρότερη είναι η οικονομία, ενώ στη Ρωσία ο συντελεστής αύξησης της ποσότητας του χρήματος έναντι του ΑΕΠ, είναι ιδιαίτερα χαμηλός».
Η ποσότητα του χρήματος σε σχέση με το ΑΕΠ είναι ουσιαστικά η μισή, 32 τρισ. ρούβλια (481 δισ. δολ.) έναντι 70,9 τρισ. (1,066 τρισ. δολ.), σύμφωνα με τα στοιχεία στις αρχές του έτους. Συγκριτικά, στην Κίνα η ποσότητα του χρήματος είναι αντίθετα η διπλάσια από τον όγκο του ΑΕΠ. Ο Γκριγκοριάν προσθέτει ότι «η ΚΤ φοβάται να αυξήσει την ποσότητα χρήματος θεωρώντας ότι αυτό θα επιταχύνει τον πληθωρισμό. Ωστόσο, έρευνες της Ένωσης Ρωσικών Τραπεζών έδειξαν ότι στη Ρωσία ο πληθωρισμός δεν είναι νομισματικός, αλλά εξαρτάται από τις διατιμήσεις των φυσικών μονοπωλίων».
Θα γίνουν δαπάνες για πιστώσεις;
Οι ειδικοί τους οποίους ρώτησε η RBTH, βρήκαν και άλλες εξηγήσεις. Αιτία της έκδοσης των νομισμάτων δεν αποτέλεσε η έλλειψη μετρητών, αλλά το έλλειμμα τραπεζικής ρευστότητας, θεωρεί ο Αλεξάντρ Αμπράμοφ, γενικός επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου αναλύσεων οικονομικού συστήματος της Ρωσικής Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης. Ο ειδικός φέρνει ως παράδειγμα τα στατιστικά στοιχεία της ΚΤ. Στις αρχές του έτους η χρηματική βάση (υποχρεώσεις των τραπεζών) ήταν 11,3 τρισ. ρούβλια (169,9 δισ. δολ.), ενώ την 1η Νοεμβρίου μειώθηκε στα 9,7 τρισ. ρούβλια (145,8 δισ. δολ.).
Ο ειδικός προσθέτει ότι μέχρι τώρα για την αύξηση της ρευστότητάς τους οι τράπεζες έπαιρναν πιστώσεις με ενέργειες όπως οι συνδιαλλαγές αγοράς χρεογράφων με την υποχρέωση της επαναγοράς ή της πώλησης ύστερα από ένα ορισμένο διάστημα και σε συγκεκριμένη τιμή. Ωστόσο, εξαιτίας των υψηλών επιτοκίων (11%) οι τράπεζες σταμάτησαν να χρησιμοποιούν αυτό το εργαλείο, σημειώνει ο ίδιος. Όπως εξηγεί ο Αμπράμοφ, προκειμένου οι τράπεζες να έχουν αρκετά κεφάλαια κίνησης για τις καταθέσεις και τις χορηγήσεις πιστώσεων, η ΚΤ πήρε την απόφαση να διαθέσει πόρους, σχεδόν δωρεάν. Το Μάρτιο η Α΄ αντιπρόεδρος της ΚΤ Ξένια Γιουντάεβα είχε επισημάνει ότι η ΚΤ δεν βλέπει κινδύνους ταχείας αύξησης του πληθωρισμού λόγω του τυπώματος χρήματος.





ΠΗΓΗ