Αὐτὴ εἶναι ἡ ἡρωικὴ δασκάλα τῶν ἑλληνικῶν στὸ σχολεῖο τῆς Ἴμβρου!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Νὰ πληθαίνουν οἱ μαθητές του, αὐτὴ εἶναι ἡ εὐχή! 

Μετὰ ἀπὸ μισὸ αἰώνα τὸ κουδούνι τοῦ μειονοτικοῦ σχολείου στὴν Ἴμβρο χτυπᾶ καὶ πάλι ἀπὸ τὸν Σεπτέμβρη, ἕνα ὄνειρο ἄπιαστο ποὺ ἔγινε πραγματικότητα μὲ ἔξοδα τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους καὶ τὴν προσπάθεια τοῦ Πατριάρχη μας, στὸ χωριό του, τοὺς Ἁγίους Θεοδώρους τῆς Ἴμβρου. Ὑπὸ τὸ βλέμμα τοῦ Κεμὰλ Ἀττατοὺρκ τέσσερα Ἰμβριωτάκια εἶναι οἱ πρῶτοι μαθητὲς τοῦ δημοτικοῦ σχολείου. «Τί θὰ τὸ κάνετε τὸ σχολεῖο ἀφοῦ δὲν ὑπάρχουν παιδιά;», «Μά, θὰ ρθοῦν νέοι ἄνθρωποι νὰ μείνουν» ἦταν ἡ ἀπάντηση τῶν Ἴμβριων.

Ἴμβρος, «Γκιοτσέαντα» τὸ τουρκικὸ ὄνομά της! Ἕνα νησὶ τόσο κοντὰ στὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ τόσο δύσκολο νὰ τὸ προσεγγίσεις. Μεγάλο καὶ κουραστικό το ταξίδι ποὺ ἔκαναν οἱ δάσκαλοι καὶ οἱ μαθητὲς του μαζὶ μὲ τὴν ἱδρύτρια τοῦ σχολείου κ. Ἄννα Κουτσομάλλη, γιὰ νὰ ρθοῦν στὴ Ρόδο καλεσμένοι τοῦ δραστήριου διευθυντῆ τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου Ἰαλυσοῦ κ. Σταύρου Παπαδόπουλου...

Ἔτσι τοὺς συνάντησε ἡ ρεπόρτερ τῆς “Ροδιακῆς” καὶ μίλησε μὲ τὴν διευθύντρια, τὴν κ. Παρασκευὴ Μπερμπέρη, μιὰ πληθωρικὴ κι ἀπὸ τὴν ἄλλη συνεσταλμένη Κωνσταντινοπολίτισσα καὶ Ἰμβριώτισσα, ποὺ ἐλπίζει καὶ εὔχεται καὶ τὸ δικό της μωράκι, ἂν ὅλα πᾶνε καλά, νὰ γίνει μία ἀκόμα μαθήτρια αὐτοῦ του σχολείου.

Μετὰ τὴ Μικρασιατικὴ καταστροφὴ ἡ Ἴμβρος καὶ ἡ Τένεδος παραχωρήθηκαν στὸ Τουρκικὸ κράτος. Ἡ Συνθήκη τῆς Λωζάννης ποὺ ἀκολούθησε περιεῖχε σαφῆ ἄρθρα γιὰ τὴν....

προστασία τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ. Ὅλα ὅμως ἄλλαξαν γιὰ τὸ συγκεκριμένο σχολεῖο ποὺ λειτουργοῦσε τότε, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν Ἴμβρο, τὸ 1964. Μὲ τὴν αὐξανόμενη ἔνταση στὶς ἑλληνοτουρκικὲς σχέσεις, λόγω τῆς Κύπρου, ἡ Τουρκικὴ κυβέρνηση ἀποφάσισε νὰ κλείσει ὅλα τα ἑλληνικὰ σχολεῖα καὶ νὰ διώξει τοὺς δασκάλους καὶ τοὺς διευθυντές.

Ἀπὸ τὸ 1964 τὰ ἑπτὰ σχολεῖα τοῦ νησιοῦ καὶ τὰ τρία νηπιαγωγεῖα ἐρημώνουν, ρημάζονται, καίγονται καὶ ἀνάμεσά τους καὶ τὸ σχολεῖο στοὺς Ἁγίους Θεοδώρους. Ἀνάλογα μὲ τὶς διακυμάνσεις στὶς ἑλληνοτουρκικὲς σχέσεις ἄνοιγαν ἢ ἔκλειναν τὰ σχολεῖα, κι ἡ τουρκικὴ κυβέρνηση βάση ἑνὸς εὐρύτερου σχεδίου ἐφάρμοσε ἕνα σχέδιο ἐκτουρκισμοῦ τοῦ νησιοῦ.

Ἔτσι ἐνῶ στὸ νησὶ τὸ 1964 ζοῦσαν 6.500 Ἕλληνες καὶ 200 Τοῦρκοι σήμερα οἱ Ἕλληνες τὸ χειμώνα δὲν ξεπερνοῦν τοὺς 300 ἐνῶ οἱ Τοῦρκοι εἶναι 6.000.

Ὅλα ἄρχισαν ν΄ ἀλλάζουν τὸ 2003 ποὺ ἡ Τουρκία ἤθελε νὰ μπεῖ στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση. Δέκα χρόνια μετὰ τὸ ἑλληνικὸ μειονοτικὸ σχολεῖο εἶναι γεγονός.

«Θὰ ‘ρθοῦν κι ἄλλα παιδιά», λέει ἡ δασκάλα καὶ τὸ βλέμμα τῆς λάμπει…

Πόσοι βρίσκεστε στὴ Ρόδο καὶ ποιοὶ εἶστε;

Ἔχουμε ἔρθει ὀκτὼ ἄτομα ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ Σχολεῖο τῆς Ἴμβρου. Ἀπὸ τὰ τέσσερα παιδιὰ ποὺ φοιτοῦν σ΄ αὐτὸ ἔχουν ἔρθει τὰ τρία. Τὰ δύο, ποὺ εἶναι μαζί μας ἐδῶ στὴ Ρόδο, εἶναι ἀδέλφια καὶ ἔχουν ἔρθει μὲ τὸν πατέρα τους καὶ ὁ ἄλλος μαθητὴς ἔχει ἔρθει μὲ τὴ μητέρα του. Μαζί μας εἶναι βεβαίως ἡ ἱδρύτρια τοῦ σχολείου καὶ ψυχὴ τῆς ὅλης προσπάθειας ποὺ γίνεται στὴν Ἴμβρο ἡ κ. Ἄννα Κουτσομάλλη καὶ ὁ δάσκαλος τῶν ἑλληνικῶν κ. Φώτης Γραμμένος.

Τί τάξη εἶναι τὰ παιδιά;

Τὰ δύο ἀγόρια εἶναι στὴν Α’ Δημοτικοῦ, τὸ κορίτσι εἶναι στὴν Β’ Δημοτικοῦ καὶ τὸ ἀγόρι ποὺ δὲν ἦρθε στὴ Ρόδο μαζί μας εἶναι στὴ Δ’ Δημοτικοῦ. Εἶναι Ἰμβριωτάκια ποὺ μιλοῦν ἑλληνικά, τὸ ἕνα μιλάει τούρκικα, ἀλλὰ ἡ μαμὰ τοῦ εἶναι Ἴμβρια καὶ τώρα ποὺ πηγαίνει σὲ ἑλληνικὸ σχολεῖο θὰ μάθει κι αὐτὸ τὰ ἑλληνικά. Στὴν Ἴμβρο ἔγινε ἕνα θαῦμα σὲ σχέση μὲ τὰ δεδομένα τοῦ νησιοῦ, εἶναι ἕνα ἱστορικὸ γεγονὸς τὸ ἄνοιγμα τοῦ σχολείου μετὰ ἀπὸ 49 χρόνια.

Πῶς λειτουργεῖ τὸ σχολεῖο σας;

Τὸ σχολεῖο μᾶς ὑπάγεται στὸ Τουρκικὸ Ὑπουργεῖο Παιδείας καὶ ὅπως σὲ ὅλα τα μειονοτικὰ σχολεῖα ἀκολουθεῖται πρόγραμμα μάθησης καὶ στὶς δύο γλῶσσες. Τὰ μισὰ μαθήματα γίνονται στὰ ἑλληνικὰ καὶ τὰ ἄλλα μισὰ στὰ τουρκικά.

Ἐσεῖς τί διδάσκετε;

Διδάσκω ἑλληνικά, τὰ μαθήματα δηλαδὴ ποὺ γίνονται στὰ ἑλληνικὰ ποὺ πέραν τοῦ μαθήματος τῆς γλώσσας εἶναι τὰ μαθηματικά, ἡ φυσική, ἡ μελέτη περιβάλλοντος καὶ ἄλλα.

Ποῦ βρίσκεται τὸ σχολεῖο;

Στοὺς Ἁγίους Θεοδώρους, τὸ χωριὸ ἀπὸ τὸ ὁποῖο κατάγεται ὁ Πατριάρχης μας, πρωτεργάτης καὶ σύμμαχος τῆς προσπάθειας νὰ λειτουργήσει καὶ πάλι τὸ σχολεῖο.

Πόσοι Ἕλληνες ζοῦν σήμερα στὴν Ἴμβρο;

Γύρω στοὺς 300 εἶναι οἱ μόνιμοι κάτοικοι τὸ χειμώνα. Ὁ λόγος ποὺ δὲν ξέρουμε ἀκριβῆ ἀριθμὸ εἶναι ἐπειδὴ δὲν εἶναι καταγεγραμμένοι. Ὑπάρχει ἕνας κόσμος ποὺ μετακινεῖται, ἕξι μῆνες στὸ νησὶ καὶ ἕξι μῆνες ἐκτὸς νησιοῦ. Εἶναι Ἴμβριοι ποὺ ζοῦν καὶ στὴν Ἴμβρο καὶ στὴν Ἑλλάδα. Γὶ αὐτὸ ἡ δημιουργία τοῦ σχολείου ἦταν ἕνα τολμηρὸ βῆμα, γιατί οἱ νέοι Ἕλληνες κάτοικοι ἦταν λίγοι.

Ἐσεῖς ἀπὸ πότε ζεῖτε μόνιμα στὸ νησί;

Ἐμένα, ἀπὸ τὸν Σεπτέμβρη τοῦ 2013 τὸ «ἰκιαμέτι» μου, δηλαδὴ ἡ μόνιμη κατοικία μου ποὺ λέμε στὴν Τουρκία εἶναι στὴν Ἴμβρο, μαζὶ μὲ τὸν Ἴμβριο σύζυγό μου καὶ τὴν 9,5 μηνῶν κορούλα μας.

Ὑπάρχουν ἄλλα μωράκια στὸ νησί, παιδιὰ Ἰμβρίων;

Στὴν Ἴμβρο ὑπάρχουν ἄλλα δύο μωρά. Ἕνα δεύτερο στοὺς Ἁγίους Θεοδώρους ποὺ εἶναι καὶ ξαδελφοῦλες μὲ τὴ δική μου, κι ἕνα ἄλλο λίγο μικρότερο στὸ χωριὸ τῶν Ἀγριδίων. Ἡ δικιά μου κορούλα γεννήθηκε στὴν Πόλη στὶς 31 Αὐγούστου, τ΄ ἄλλα δύο στὴν Ἴμβρο, κι ὅλα εἶναι κορίτσια. Αὐτὰ τὰ παιδιὰ εἶναι ἡ ἐλπίδα μᾶς ὅπως καὶ κάποια ἄλλα ποὺ ὁ Θεὸς θὰ ἀνοίξει δρόμο γιὰ νὰ τὰ ἔχουμε στὸ σχολεῖο μας. Ἡ μικρή μου Δέσποινα ἦταν 16 ἡμερῶν στὰ ἁγιασμὸ τοῦ σχολείου. Μεγαλώνει μαζὶ μὲ τὸ σχολεῖο. Τὸ σχολεῖο μᾶς εἶναι μικρό, ἀλλὰ εἶναι ὡραῖο. Τὰ θρανία μᾶς ἦρθαν ἀπὸ τὴν Πόλη, καὶ ἀπὸ τὴν Πρίγκηπο. Εἶναι παλιὰ θρανία ποὺ ἐπισκευάστηκαν, νομίζω πὼς σὲ ἕνα τέτοιο καθόμουν κι ἐγώ.

Πόσα εἶναι τὰ ἑλληνικὰ χωριά;

Ἑπτὰ εἶναι τὰ ἑλληνικὰ χωριὰ τῆς Ἴμβρου. Ἡ Παναγιὰ καὶ τὸ Εὐλάμπιο, τὸ Κάστρο καὶ τὸ Γλυκύ, οἱ Ἅγιοι Θεοδωροι, τὸ Σχοινούδι καὶ τὰ Ἀγρίδια. Ξεκινώντας ἀπὸ τὸ κέντρο τοῦ νησιοῦ καὶ πηγαίνοντας παραλιακὰ στὸ Κάστρο καὶ τὸ Γλυκύ, γυρνοῦμε πρὸς τὰ πίσω στὸ δημοφιλὲς χωριὸ τῶν Ἁγίων Θεοδώρων ὅπου βρίσκεται τὸ δημοτικό μας σχολεῖο ποὺ ἄνοιξε ξανὰ μετὰ ἀπὸ 49 χρόνια.

Πότε σταμάτησαν νὰ διδάσκονται τὰ ἑλληνικὰ στὴν Ἴμβρο;

Ἀπὸ τὸ 1964 ἀπαγορεύτηκε ἡ διδασκαλία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Τὸ δικό μας σχολεῖο ἀπὸ τὸ 1964 ἕως τὸ 1971 συνεχίζει νὰ λειτουργεῖ ὡς σχολεῖο ποὺ διδάσκεται ἡ τουρκικὴ γλώσσα, μέχρι ποὺ τὸ 1971 καίγεται τὸ σχολεῖο ἀπὸ σόμπα ποὺ πῆρε φωτιά. Κάηκε ἡ ξύλινη ὀροφή, ἦταν ξύλινο καὶ τὸ δάπεδο καὶ κόρωσε. Ἦταν ἀτύχημα.

Βλέπω φορᾶτε στὸ λαιμὸ σᾶς ἕνα ξύλινο σταυρό!

Εἶναι ἀπὸ τὸ μοναστήρι τοῦ Σωτῆρος, στὸ χωριὸ Μαρίνα κοντὰ στὴ Νάουσα, μοῦ τὸν ἔδωσε ὁ Πνευματικός μου ὁ Ἱερομόναχος πατέρας Φιλόθεος στὸν ὁποῖο ὀφείλω πολλά. Ἐμεῖς στὴν Ἴμβρο ἀσπαζόμαστε ἰδιαίτερα κάποιους Ἁγίους καὶ Ἁγίες, ὅπως τὸν Ἅγιο Γεώργιο, τὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Πρόδρομο, τὴν Ἁγία Θέκλα, τὴν Ἁγία Μαρίνα, τὸν Ἅγιο Νικόλαο…

Πῶς εἶναι οἱ ἐκκλησίες σας, σὲ τί κατάσταση βρίσκονται;

Οἱ ἐκκλησίες στὰ χωριὰ μᾶς εἶναι παλιές, μαρτυροῦν τὴν ἱστορία, ἀλλὰ εἶναι ἀνακαινισμένες μὲ τὴ φροντίδα τῆς Μητρόπολης Ἴμβρου-Τενέδου ποὺ ὑπάγεται στὸ Πατριαρχεῖο. Στὴν Ἴμβρο ὑπάρχουν πολλὰ παρεκκλήσια, σκόρπια στὸ νησί, σὲ ἀπόμερα σημεῖα ὅπου λειτουργοῦσαν καὶ λειτουργοῦν κατὰ καιροὺς ὅταν γιορτάζει ὁ Ἅγιος, ἀλλὰ καὶ στὰ πανηγύρια. Μέχρι προτινὸς ὁ πληθυσμὸς ἦταν ἡλικιωμένοι ἄνθρωποι τοὺς ὁποίους χάναμε ἕναν-ἕναν. Τὶς τελευταῖες δύο δεκαετίες ἄρχισε νὰ ἀνανεώνεται ὁ πληθυσμὸς μ΄ αὐτοὺς ποὺ ἔρχονται ἂπ΄ τὴν Ἑλλάδα ποὺ εἶναι 50άρηδες, 60άρηδες, εἶναι οἱ Ἴμβριοι ποὺ μετακινοῦνται ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα στὴν Τουρκία.

Ἐσεῖς ποῦ ζήσατε μέχρι τώρα;

Ἐγὼ γεννήθηκα ἀπὸ Ἴμβριους γονεῖς στὴν Κωνσταντινούπολη, πῆγα στὸ Ζάππειο Γυμνάσιο τῆς Πόλης καὶ γιὰ τὸ Λύκειο στὴν Ἀθήνα.

Δὲν ἔχετε ἀποβάλει τὴν προφορά σας, αὐτὰ τὰ πολλὰ «λάμδα» τῆς Πόλης!

Νιώθω Πολίτισσα καὶ Ἰμβριώτισσα, ἀλλὰ καὶ πολίτης τοῦ κόσμου. Τὸ νιώθω αὐτό.

Μικρὴ ἤθελα νὰ γίνω συγγραφέας, ἀλλὰ καὶ ἡ διδασκαλία εἶναι κάτι ἀνάλογο, κι εἶναι ἡ ἀγάπη μου γιατί εἶναι ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὰ παιδιὰ ποὺ μὲ ἀνανεώνει, μαθαίνω πολλὰ πράγματα ἂπ΄ αὐτά. Θέλω νὰ ζήσω στὴν Ἴμβρο καὶ νὰ πεθάνω ἐκεῖ. Θέλω νὰ δημιουργήσω πράγματα ἐκεῖ ποὺ κάποιοι θὰ τὰ συνεχίσουν. Τὸ νέο παράθυρο, τὸ καινούργιο ξεκίνημα μὲ τὸ δημοτικὸ σχολεῖο εἴθε νὰ εἶναι ἡ ἀναγέννηση τῆς κοινότητας τῆς Ἴμβρου ποὺ τὸ ἔχει ἀνάγκη γιὰ νὰ πιάσουμε τὸ νῆμα ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ τὸ ἀφήσαμε πρὶν ἀπὸ 49 χρόνια καὶ νὰ δημιουργηθεῖ σιγὰ-σιγὰ μιὰ ζῶσα κοινότητα ποὺ νὰ ἔχει ἐλπίδα καὶ μέλλον. Τὰ μικρὰ Ἰμβριωτάκια τοῦ σήμερα εἴθε νὰ γίνουν Ἴμβριοι ποὺ θὰ ἀναπλάσουν τὸν τόπο. Μὲ τὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀγάπη καὶ τὴν φροντίδα κάποιων δραστήριων Ἰμβρίων, εὐελπιστῶ καὶ διαβλέπω τὴν ἀνάπτυξη τοῦ σχολείου καὶ τὴν εὐημερία τῆς Ἰμβριακῆς κοινότητας.

ΠΗΓΗ