ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ Η ΥΓΕΙΑ

Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν βασικό κομμάτι της διατροφής του ανθρώπου. Τα ζαρζαβατικά παίρνουν το χρώμα, τη μυρωδιά, τη γεύση τους από τα φυτοχημικά συστατικά που περιέχουν. Αφού κάθε φυτοχημικό συστατικό δίνει διαφορετικό χρώμα στα φρούτα, λογικά αυτό σημαίνει πως έχουν διαφορετικά θρεπτικά συστατικά, ιδιότητες και οφέλη για
την υγεία. Πολύ απλά στα κόκκινα λαχανικά δεν περιέχονται οι ίδιες βιταμίνες με τα πράσινα λαχανικά.
Το κόκκινο χρώμα: Ντομάτες, πιπεριές, παντζάρια, κεράσια, φράουλες, καρπούζι, γκρέιπ φρουτ, ρόδια
Παίρνουν το χρώμα τους από τις αντιοξειδωτικές ανθοκυανίνες.  Συνήθως τα κόκκινα φρούτα και λαχανικά είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, βιταμίνη C και μαγγάνιο. Τα συστατικά αυτά είναι γνωστά για την προστασία του ανοσοποιητικού συστήματος, την ενίσχυση της όρασης και την καλή υγεία του δέρματος. Επιπλέον οι κόκκινες ντομάτες, το καρπούζι και το γκρέιπ φρουτ περιέχουν το καροτενοειδές λυκοπένιο το οποίο είναι γνωστό για την ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση.
Το κίτρινο και πορτοκαλί χρώμα: Καρότα, γλυκοπατάτες, κολοκύθες, πιπεριές, καλαμπόκι, πορτοκάλια, βερίκοκα, ροδάκινα, μπανάνες, ανανάς
Μόλις ένα τόνο μακριά από τα κόκκινα φρούτα και λαχανικά, τα πορτοκαλί και κίτρινα «ξαδερφάκια» τους μοιράζονται πολλά θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνες Α και C. Τα ζαρζαβατικά αυτά χρωματίζονται από τα καροτενοειδή, με γνωστότερο το β- καροτένιο, και έχουν μελετηθεί για την δράση τους κατά του καρκίνου, του εμφράγματος, των καρδιαγγειακών νοσημάτων του Alzheimer και του Parkinson. Ο ρόλος των καροτενοειδών είναι κυρίως η προστασία από το οξειδωτικό στρες που δημιουργούν οι ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό. Επιπλέον η μπανάνα είναι πλούσια σε κάλιο, ενώ οι γλυκοπατάτες και το καλαμπόκι περιέχουν βιταμίνες του συμπλέγματος Β.
Το πράσινο χρώμα: Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αγγούρι, σέλερυ, πιπεριές, μπρόκολο, σπαράγγια, αρακάς, φασολάκια, μήλα, αχλάδια, αβοκάντο, ακτινίδιο
Παίρνουν το χρώμα από τη γνωστή σε όλους μας χλωροφύλλη, και περιέχουν ίσως τη μεγαλύτερη ποικιλία βιταμινών και μετάλλων απ’ όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες. Συγκεκριμένα τα πράσινα ζαρζαβατικά περιέχουν βιταμίνη Κ, βιταμίνη C, βιταμίνες Β, φυλλικό οξύ και σχεδόν όλα τα πολύτιμα μέταλλα όπως το ασβέστιο, το σίδηρο και το κάλιο. Η περιεκτικότητα των φρούτων και των λαχανικών στα παραπάνω θρεπτικά συστατικά τα καθιστά απαραίτητα για πολλές και διαφορετικές λειτουργίες στο σώμα. Συμβάλλουν στην πήξη του αίματος, στην όραση, στην υγεία των οστών, των δόντιών, των αρθρώσεων, στην λειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου και πολλών άλλων.
Το μπλε και μωβ χρώμα: Μελιτζάνες, κόκκινο λάχανο, κρεμμύδι, σταφύλι, σύκα, δαμάσκηνα, μούρα
Οφείλουν και αυτά το χρώμα τους στις ανθοκυανίνες, και το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι πως έχουν πολύ υψηλή περιεκτικότητα αντιοξειδωτικών συστατικών, όπως τα φλαβονοειδή, η λουτεΐνη, η ζεαξανθίνη και η ρεσβερατρόλη. Η ισχυρή αντιοξειδωτική τους δράση έχει σαν άμεσο αποτέλεσμα την προστασία της καρδιάς και των αγγείων, καθώς και την καταστροφή καρκινογενών ουσιών. Όσο πιο βαθύ το χρώμα των μωβ φρούτων και λαχανικών, τόσο μεγαλύτερη η περιεκτικότητά τους σε θρεπτικά συστατικά.
Το άσπρο χρώμα: Πατάτες, κουνουπίδι, φασόλια, μελιτζάνες, μπανάνες
Επειδή δεν έχουν χρώμα δεν σημαίνει πως δεν είναι και θρεπτικά. Τα άσπρα φρούτα και λαχανικά περιέχουν τα ανθοξανθίνες και φλαβονοειδή τα οποία είναι άχρωμα. Οι βασική τους ιδιότητα είναι αντιοξειδωτική.

Εάν λοιπόν είχατε κολλήσει στο ίδιο βαρετό μήλο ή στην συνηθισμένη πράσινη σαλάτα, καιρός να βάλετε λίγη ποικιλία στην διατροφή σας. Ξεκινήστε κάθε μέρα να τρώτε ένα ουράνιο τόξο χρωματιστών φρούτων και λαχανικών!

Ήβη Παπαϊωάννου
Διαιτολόγος, Διατροφολόγος
Μέλος της Ακαδημίας Διατροφής και Διαιτολογίας, ΗΠΑ
ivipapai@gmail.com

Πηγές:
1. Today’s Dietitian. Juliann Schaeffer. Color Me Healthy — Eating for a Rainbow of Benefits Vol. 10 No. 11 P. 34. November 2008. Last accessed 30/7/2014.
http://www.todaysdietitian.com/newarchives/110308p34.shtml
2. EUFIC. Colours of fruits and vegetables and health. Last accessed 30/7/2014. http://www.eufic.org/article/en/show/spotlight/rid/colours-of-fruits-and-vegetables-and-health/
3. Chasing Delicious. Kitchen 101: Nutrition in Produce. Last accessed 30/7/2014.
http://chasingdelicious.com/kitchen-101-nutrition-in-produce/